5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna” başlıklı 5/B maddesine göre ;
Türkiye'de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların;
a) Kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların,
b) Devri veya satışı neticesinde elde edilen kazançların,
c) Türkiye'de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları hâlinde elde edilen kazançların,
ç) Türkiye'de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının,
% 50'si kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu istisna, buluşa yönelik hakların ihlal edilmesi neticesinde elde edilen gelirler ile buluş nedeniyle alınan sigorta veya diğer tazminatlar için de uygulanır.” denilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara göre ; Kurumlar Vergisi Kanunu içerisinde, buluşlara ilişkin bazı kazançların %50’si Kurumlar Vergisinden istisna edilmiştir.
1.Seri No.Lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği içerisinde patent sahibi mükelleflere tanınacak olan teşvikler detaylı olarak açıklanmıştır.
İstisnadan Yararlanacak Mükellefler (5.14.2)
Bu istisna uygulamasından kurumlar vergisi mükellefleri ile gelir vergisi mükellefleri yararlanabilecektir.
İstisnadan Yararlanma Şartları (5.14.2)
Araştırma ve Geliştirme faaliyetlerinin Türkiye içerisinde gerçekleştirilmesi
İncelemeli sistemle patent veya olumlu araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması
İstisna uygulamasına konu edilecek buluşlar için TPE tarafından tescil edilmiş incelemeli sistemle patent veya olumlu araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması gerekmektedir.
İstisna uygulamasından yararlanacak kişilerden olunması
İstisna uygulamasından yararlanabilecek kişilerin, 551 sayılı KHK'nın 2 nci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıması ve bu kişilerin patentli veya faydalı model belgeli buluşu geliştirme yetkisini haiz bulunması şartıyla, patent veya faydalı model belgesinin sahibi ya da patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olması gerekmektedir.
İstisnadan yararlanacak kişilerin 551 sayılı KHK'da belirtilen nitelikleri taşıması
Patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olunması
Patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olunması, lisans verenin kendisinin patentli veya faydalı model belgeli buluşu kullanamadığı inhisari lisans verilmesi halini ifade etmektedir. Ayrıca, lisans sözleşmesinde inhisari lisans sahibine patentli veya faydalı model belgeli buluşu geliştirme yetkisinin de tanınmış olması şarttır.
Patent veya faydalı model belgesi için sağlanan koruma süresinin aşılmamış olması
551 sayılı KHK uyarınca incelemeli sistemle verilen patentlerde koruma süresi, TPE'ye başvuru tarihinden itibaren en fazla 20 yıl, araştırma raporu sonucunda alınan faydalı model belgelerinde ise koruma süresi TPE'ye başvuru tarihinden itibaren en fazla 10 yıldır.
İstisna Uygulaması (5.14.4)
Mükellefler, patentli veya faydalı model belgeli buluşlarından 1/1/2015 tarihinden itibaren elde ettikleri kazanç ve iratları için ilgili patent veya faydalı model belgesine sağlanan koruma süresi aşılmamak kaydıyla istisnadan yararlanabileceklerdir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Sosyal ve Askeri Amaçlı Diğer İstisnalar” başlıklı 17.Maddesinin 4.Fıkrasının (z) bendine göre ; “13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/B maddesi kapsamındaki araştırma ve geliştirme, yenilik ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan patentli veya faydalı model belgeli buluşa ilişkin gayri maddi hakların kiralanması, devri veya satışı (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından bu Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanmaz.).” şeklinde hükümlere yer verilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara göre ; Sınai haklara ilişkin KDV İstisnası, gayri maddi hakların kiralanması, devri ve satışı için uygulanabilmektedir. Başka bir deyişle, sınai haklar sonucu üretilen malların satışı dolayısıyla elde edilen kazanç için her ne kadar kurumlar vergisi istisnası olsa da KDV istisnası söz konusu değildir.