4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici 6.Maddesi”ne göre ; “Kıdem tazminatı için bir kıdem tazminatı fonu kurulur. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin Kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklıdır.” denilmiştir.
1475 sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte olan “Kıdem Tazminatı” başlıklı 14.Maddesine göre ; “hizmet akitlerinin madde içerisinde sayılan nedenler ile feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” şeklinde hükümlere yer verilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara göre ; kıdem tazminatına hak kanılabilmesi için işçinin ilgili iş yerinde hizmet akdi süresince en az tam bir yıl çalışması gerekmektedir. 4857 sayılı kanun içerisinde, ücretsiz izin kavramı açıklanmamıştır. İlgili kanunun, 56. ve 74.Maddelerine göre ücretsiz izin işçinin kendi rızası ile kullanacağı bir izin türü olarak algılanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici 10.Maddesi’ne göre ; “Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler , belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.” denilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara göre ; işverenlere, pandemi süresi boyunca çalışanları ücretsiz izne çıkarma yetkisi verilmiş iken çalışanlara ise bu maddeye istinaden sözleşmeyi fesih hakkı tanınmamıştır.
Sonuç olarak ; kanunlar içerisinde ücretsiz izinler kıdem tazminatı hesaplaması içerisine dahil edilmemiştir. Buna karşılık, ücretsiz izin işçinin ve işverenin karşılıklı rızası belirtilerek kullanılan bir kavramdır. Pandemi süresince geçerli olan geçici 10.Madde kapsamında işçinin rızası olmadan yararlanılan ücretsiz izin kavramının işçilere olumsuz yansıyacağı kesindir. Yapılan yorumlar, bu kapsamda kullanılan ücretsiz izinlerin kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınacağıdır.